«Εγώ ειμί πάν το γεγονός και όν και το εσσόμενον και ουδείς θνητός ανέσυρεν το πέπλον μου».

Παρθένα Ίσιδα. Η Αιγυπτιακή θεότητα, η οποία εμφανίζεται με διάφορα ονόματα σε όλες σχεδόν τις θρησκείες του αρχαίου κόσμου, αποτελεί την αρχή της γονιμότητας της φύσης. Στο ναό της θεάς στην Σάϊδα της Αιγύπτου, υπήρχε ένα πολύ όμορφο άγαλμά της, το οποίο βρίθει συμβολισμούς. Ας δούμε κάποιους από αυτούς:

Το κεφάλι της είναι στολισμένο με ένα στεφάνι από φύλλα ελιάς, σύμβολο της ύπατης εξουσίας της ως βασίλισσα του κόσμου και κυρίας ολόκληρου του σύμπαντος. Τα φύλλα της ελιάς χρησιμοποιούνταν για φαρμακευτικούς σκοπούς από τους αρχαίους Αιγύπτιους, οι οποίοι είχαν γνώση των ωφέλιμων συστατικών του εκχυλίσματος των φύλλων της.

Από το στεφάνι προβάλουν 3 κέρατα της αφθονίας, υποδηλώνοντας την αφθονία των δώρων της Φύσης που εκπορεύονται από μια ρίζα, που έχει την αφετηρία της στους ουρανούς, το κεφάλι της Ίσιδας.

Το φίδι που καταβροχθίζει την ουρά του – γύρω από το κεφάλι της σαν φωτοστέφανο - συμβολίζει την αθανασία, καθώς υποδηλώνει την κυκλική φύση του σύμπαντος: η δημιουργία μέσα από την καταστροφή, η ζωή μέσα από το θάνατο.

Στο ένα της αυτί υπάρχει το φεγγάρι και στο άλλο ο ήλιος. Η Ίσιδα-Φύση κάνει χρήση και των δυο αυτών φωτοβόλων σωμάτων, επικοινωνώντας τις δυνάμεις της σε ολόκληρο το βασίλειο των ζώων, των φυτών και των ορυκτών.

Από το δεξί της στήθος εξέχει ένα τσαμπί σταφύλι και από το αριστερό ένα δεμάτι στάχυα σε χρυσό χρώμα, υποδηλώνοντας ότι η Φύση είναι η πηγή θρέψης για τα φυτά, τα ζώα και τον άνθρωπο, τρέφοντας τα πάντα από τον εαυτό της. Το χρυσό χρώμα στα στάχυα φανερώνει ότι το πρώτο σπέρμα της ζωής υπάρχει στο ηλιακό φως ή πνευματικό χρυσό.

Η ζώνη στο επάνω μέρος του σώματός της, είναι ενωμένη μπροστά με 4 χρυσές πλάκες (τα 4 στοιχεία) που σχηματίζουν το σχήμα του τετραγώνου. Τα τέσσερα στοιχεία (γη, νερό, αέρας, φωτιά) είναι τα ενδύματα με τα οποία ντύνεται η Φύση. Κάθε τι το εκδηλωμένο περιέχει σε αναλογίες διαφορετικές και τα τέσσερα αυτά στοιχεία. Πίσω από αυτά υπάρχει μία βασική πρώτη «Ύλη». Η Ίσιδα είναι η Πρώτη Ύλη (η πεμπτουσία, ο αιθέρας), η μήτρα από την οποία προέρχονται τα πάντα.

Στο δεξί της χέρι κρατάει ένα μικρό ιστιοφόρο και από το βραχιόλι της κρέμεται ένα νήμα που καταλήγει σε μια ζυγαριά, σύμβολο της δικαιοσύνης, καθώς η Φύση έχει αιώνια σταθερότητα.

Στο αριστερό της χέρι κρατάει ένα σείστρο (ένα από τα πιο ιερά μουσικά όργανα των αρχαίων Αιγυπτίων). Το σχήμα του μοιάζει με το Ankh, σύμβολο της ζωής. Θεωρείται επίσης σύμβολο του γυναικείου αναπαραγωγικού οργάνου. Το τετράγωνο μεταλλικό πλαίσιο υποδηλώνει την μετατροπή και την αναγέννηση των πάντων σύμφωνα με την αρμονία των 4 στοιχείων. Από το βραχιόλι της κρέμεται ένα νήμα που καταλήγει σε ένα κουτί γεμάτο με φλεγόμενα κάρβουνα και θυμίαμα. Η Ίσιδα, η Φύση προσωποποιημένη, μεταφέρει την ιερή φωτιά. Αυτή η φωτιά είναι η γνήσια, η αθάνατη φλόγα της Φύσης και η Ίσιδα κρατά στα χέρια της την καύσιμη ύλη της.

Το άγαλμα της Ίσιδας είναι τοποθετημένο πάνω σε ένα βάθρο από μαύρη πέτρα, στολισμένο με κεφάλια κριαριών, ενώ δηλητηριώδη φίδια ελίσσονται στα πόδια της. Η περίοδος κατά την οποία ο ήλιος περνά στο ζώδιο του Κριού θεωρείται μια ευοίωνη περίοδος για την γέννηση της ζωής. Τα φίδια υποδηλώνουν ότι η Φύση διατηρεί τη ζωή και θεραπεύει τις αρρώστιες, αποβάλλοντας τις ακαθαρσίες και την γήινη φθορά.

Η θεά στέκεται ανάμεσα σε δυο μεγάλες στήλες, οι οποίες συμβολίζουν τα ζεύγη των αντιθέτων που λειτουργούν στις διάφορες εκδηλώσεις της φύσης.
Έτσι λοιπόν, η Φύση επιτυγχάνει την παραγωγικότητα μέσω της πολικότητας και η κατανόηση βρίσκεται στην ισορροπία.

Η επιγραφή στην είσοδο του ναού της Θεάς στην Σάϊδα της Αιγύπτου έγραφε: «Εγώ, η Ίσιδα, είμαι όλα όσα έχουν υπάρξει, όσα υπάρχουν και όσα θα υπάρξουν. Κανείς θνητός άνθρωπος δεν αφαίρεσε ποτέ το πέπλο μου».
Είναι η Ίσιδα καλυμμένη με πέπλο από το κεφάλι μέχρι τα πόδια της, είναι εκείνη που αποκαλύπτει τη σοφία της μόνο στους μυημένους. Εκείνοι έχουν ανταμειφθεί με το δικαίωμα της εισόδου στην ιερότητα της παρουσίας της. Εκείνοι έσκισαν το πέπλο της ασάφειας. Εκείνοι στέκονται πρόσωπο με πρόσωπο με την θεϊκή πραγματικότητα. «Το φρούτο το οποίο έχω γεννήσει είναι ο Ήλιος».

Η Ίσιδα, ως Κοσμική Μητέρα είναι το δεύτερο πρόσωπο της τριάδας Όσιρις- Ίσιδα- Ώρος. Το φρούτο που γεννά η Ίσιδα είναι ο Ώρος, το παιδί που ενώ συμμετέχει στην ουσία του Πατέρα και της Μητέρας, αποτελεί ταυτόχρονα μια εντελώς διαφορετική και μοναδική οντότητα.

Από το βιβλίο του Νίκου Καμπάνη, Πορτραίτα Φιλοσόφων και Μεταφυσικές Υποτυπώσεις, τόμ. II.

Ο πρώτος που επιδόθηκε με ζήλο στη σπουδή των αριθμών και δημιούργησε τη μαθηματική επιστήμη και τη μεταφυσική αριθμολογία, ήταν ο Πυθαγόρας. Αλλά πως οδηγήθηκε στην αποκάλυψη της αλήθειας, ότι ο αριθμός είναι η τελική απάντηση σε όλα τα ερωτήματα του φυσικού στερεώματος και ότι παντού υπάρχει αρμονία εκφραζόμενη με αριθμητικές σχέσεις, και πως κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός είναι η ουσία των πραγμάτων; Ποιά εν τέλει είναι η φιλοσοφία του αριθμού, η περιλάλητη αριθμολογία των πυθαγορείων και τι είναι αριθμός; Η λέξις αριθμός παράγεται από το ρήμα αραρίσκω, που σημαίνει προσαρμόζω, ταιριάζω, ενώ από την ίδια ρίζα παράγονται οι λέξεις άρθρο, αρμός, αρμονία, άρτιος, άριστος και πιθανώς και η λέξη αρετή, υπό την έννοια της τελειότητας. Αντιθέτως προς τους προ του Πυθαγόρα ακμάσαντες Ίωνες φιλοσόφους, Θαλή, Αναξιμάνδρου και Αναξιμένη, οι οποίοι ήσαν αδιάφοροι ως προς την ύπαρξη είτε θεών, είτε προς την πίστη στη δυνατότητα υπάρξεως μεταθανατίου ζωής, ο Πυθαγόρας ήταν μύστης, ο οποίος διείδε δια της διαισθήσεως ότι υπάρχει ενεργός πραγματικότητα πέραν των φαινομένων της φύσεως και ότι το σύμπαν και κάθε τι εν αυτώ προήλθε από τη βούληση του Δημιουργού.
Αλλά γιατί οι πυθαγόρειοι μεταχειρίζονταν τους αριθμούς προς ερμηνεία του Κόσμου; Κατ’ αρχάς διότι οι σχέσεις των ουρανίων σωμάτων είναι πάντοτε σταθερές, οπότε εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι εκείνο το οποίο μένει αναλλοίωτο στον κόσμο είναι ο αριθμός. Άλλωστε και η αδυναμία να ερμηνεύσουν κατανοητά, με επιχειρήματα και κρίσεις, ποιές είναι οι πρώτες αρχές, τους έδωσε τη δυνατότητα της πλήρους αποδείξεως αυτών δια των αριθμών, από τη μελέτη των οποίων είναι δυνατή η ανακάλυψη της συστάσεως του Κόσμου. Εξ αυτού, λοιπόν, εξικνούμενοι οι πυθαγόρειοι, επιδόθηκαν με εμβρίθεια στη σπουδή των αριθμών και δημιούργησαν τη μαθηματική επιστήμη.
Ο Πορφύριος, αποπειρώμενος να ερμηνεύσει τη θέση αυτή, λέγει ότι όπως οι γεωμέτρες δεν μπορούν να εκφράσουν ασώματες μορφές με λόγους και καταφεύγουν στην περιγραφή, όπως «αυτό είναι τρίγωνο» και όμως δεν εννοούν ότι οι γραμμές που βλέπουμε είναι το τρίγωνο, αλλά μόνον ό,τι παριστούν, δηλαδή τη γνώση στο νου, έτσι και οι πυθαγόρειοι χρησιμοποιούσαν την ίδια αντικειμενική μέθοδο σε σχέση με τις πρώτες αρχές και μορφές. Επειδή δε οι ασώματες αυτές μορφές και πρώτες αρχές δεν μπορούσαν να εκφρασθούν με λόγους, κατέφευγαν στις αποδείξεις δι' αριθμών. Οι αριθμοί άλλωστε θεωρούνταν ως οι καλύτεροι εκπρόσωποι του νόμου της αρμονίας η οποία διέπει το σύμπαν. Παράλληλα, οι πυθαγόρειοι χρησιμοποιούσαν τους αριθμούς ως σύμβολα προς ερμηνεία της φύσεως και ανέλυαν τις μορφές της υλικής ουσίας κατά τον ίδιο τρόπο με τον οποίο και η νεότερη χημεία σημειώνει χημικούς τύπους με γράμματα και μαθηματικά σύμβολα, η έννοια των οποίων είναι απολύτως κατανοητή από τους χημικούς.
Πως όμως οδηγήθηκαν οι πυθαγόρειοι στην πίστη ότι οι αριθμοί είναι η ουσία του κόσμου; Η υπό αυτών εκδοχή των αριθμών ως της ουσίας των όντων, εξηγείται κατά πρώτον εκ του ότι μεγάλης τιμής απολάμβαναν οι αριθμοί στην αρχαιότητα ως εκφράσεις και σύμβολα της θείας δυνάμεως της διηκούσης δια πάντων και τα πάντα διακοσμούσης καθ’ ορισμένες έννοιες, και κατά δεύτερον εκ της μεγάλης εφέσεως και σφοδρής κλίσεως αυτών στα μαθηματικά. Παρ’ ότι, δηλαδή, οι αριθμοί δεν εκφράζουν τίποτα άλλο εκτός των ποσοτικών σχέσεων των αισθητών πραγμάτων μεταξύ τους, φαίνεται ότι μετέχουν αμφοτέρων, και του νοητού και του υλικού κόσμου. Έπειτα δε κάθε αρμονία, τάξη και ευκοσμία η οποία παρατηρείται και θαυμάζεται στον κόσμο, φαίνεται ότι προϋποθέτει αριθμητικές αναλογίες, και ως εκ τούτου είναι κατά κάποιον τρόπο απομίμηση των αριθμών. Επί πλέον, οι αριθμοί φαίνονται απαραίτητοι όροι, όχι μόνον στην τάξη και την αρμονία των ανθρωπίνων έργων στον κόσμο, αλλά και κάθε γνώσεως και αληθείας, διότι μόνον οι αριθμοί ορίζουν ακριβώς τις μεταξύ των όντων και γεγονότων σχέσεις και καθιστούν σαφή, ορισμένα και ευδιάγνωστα τα άλλως αόριστα, ασαφή και αδιάγνωστα.
Αλλά πως είναι δυνατόν να υπάρξει επαρκής εξήγηση των κοσμικών φαινομένων κατά λογικό τρόπο προσπίπτοντα στην ανθρώπινη αντίληψη; Ο Πυθαγόρας δέχονταν το ενιαίο της ύλης και δια του αριθμού παρήγε τα πάντα, και όπως λέγει ο Αριστοτέλης «αριθµόν είναι την ουσίαν πάντων». Αλλά και την ατομική υπόσταση της ύλης ομοίως παραδέχονταν ο Πυθαγόρας, αν κρίνουμε εκ του ότι ο Δημόκριτος, ο μεγαλύτερος των θαυμαστών του, ήταν μαθητής του. Παράλληλα, ο Αριστοτέλης αναπτύσσων τη θεωρία του Λεύκιππου και Δημόκριτου λέγει: «Τρόπον γαρ τινα και ούτοι πάντα τα όντα ποιούσιν αριθμούς και εξ αριθμών• και γαρ ει μη σαφώς δηλούσιν, όμως τούτο βούλονται λέγειν». Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει ότι ο Δημόκριτος την αρχική θεωρία του εμπνεύσθηκε από τον Πυθαγόρα• «πάντα δε δοκείν παρά τούτου λαβείν» . Η θεωρία, δηλαδή, του Πυθαγόρα συνοψίζεται στο ότι η σύσταση της ύλης είναι ενιαία και ότι τα έσχατα αυτής στοιχεία, όμοια πάντα, δύνανται να εικονισθούν δι’ αριθμών• ο αριθμός δε τούτων και η αρμονία των αντιθέσεων αυτών μας δίδουν όλα τα είδη στον κόσμο των μορφών της ύλης, και επομένως και τις ιδιότητες αυτών. Οι αντιθέσεις οι οποίες παρατηρούνται στη φύση, όπως για παράδειγμα μεταξύ του φωτός και του σκότους, του αγαθού και του κακού, συνίστανται σε αριθμητικές σχέσεις, τις οποίες οι πυθαγόρειοι καλούσαν αρμονία. Το δόγμα, επομένως, του Δημοκρίτου, ότι το σύμπαν συνίσταται από άτομα αγέννητα και ανώλεθρα, κατέπεσε, και αναβιώνει πάλι η διδασκαλία του Πυθαγόρα, ο οποίος φρονούσε ότι ο αριθμός είναι η ουσία των πραγμάτων και το παν είναι κεκαλυμμένο στον αριθμό, κατ’ ουσίαν το παν είναι αριθμός.
Αλλά για να κατανοήσουμε καλύτερα την πυθαγόρειο αυτή αντίληψη, πρέπει να θεωρήσουμε την αρμονία υπό την ευρύτατη αυτής έννοια. Η αρμονία δεν είναι μόνον αυτή που παράγεται από τα μουσικά όργανα, αλλά είναι η μελωδική αρμονία του σύμπαντος το οποίο πληρούται με τις συμφωνίες της. Η μουσική καθ’ εαυτήν σχηματίζεται εξ ολοκλήρου από αριθμούς, κάθε δε ήχος είναι σειρά δονήσεων σε ορισμένη ποσότητα, και οι αρμονικές σχέσεις του ήχου δεν είναι παρά οι αριθμητικές σχέσεις. Η μουσική κλίμακα λοιπόν είναι κλίμακα αριθμών και οι συμφωνίες δεν είναι παρά αλγεβρικοί συνδυασμοί. Άρα, η μουσική χρησίμευσε ως βάση της πνευματικής σκέψεως και διδασκαλίας του Πυθαγόρα, η δε μουσική αρμονία εξαρτώμενη από αριθμητικές σχέσεις μεταξύ των μουσικών ήχων, ενέτεινε βαθύτερα το προηγούμενο ενδιαφέρον του στους αριθμούς.
Οι παρατηρήσεις αυτές, προερχόμενες από τη μελέτη του ήχου, παρατηρούνται επίσης και στη μελέτη του φωτός. Διότι, όπως ο μουσικός τόνος προέρχεται από τον αριθμό ακουστικών δονήσεων, έτσι και τα χρώματα προέρχονται από τον αριθμό των φωτιστικών κυμάτων τους. Παντού λοιπόν η αρμονία υπάρχει σε αριθμητικές σχέσεις. Υπό τις θεωρήσεις αυτές οι πυθαγόρειοι ήχθησαν στο συμπέρασμα ότι εκτός του κόσμου των φαινομένων, υπάρχει και ένας κόσμος αΐδιος, ήτοι ο μεταφυσικός κόσμος των αριθμών, ο οποίος μόνον δια της νοήσεως και διαισθήσεως είναι δυνατόν να νοηθεί και να γνωσθεί. Οι αριθμοί πλέον θεωρούνται ως σύμβολα εκφράζοντα την ουσία των όντων και των φαινομένων.
Κατόπιν μακρών παρατηρήσεων συνήγαγαν το συμπέρασμα ότι παρά τις αισθητές μεταβολές της ύλης, τα πάντα υπόκεινται σε μία μαθηματική ακρίβεια και μουσική αρμονία, αγόμενοι έτσι στην κοσμοθεωρία ότι τα όντα δεν είναι μόνον τα φαινόμενα, με άλλους λόγους τα υλικά σώματα τις μεταβολές των οποίων αντιλαμβανόμεθα, αλλά ότι στα σώματα υπάρχει και κάτι άλλο, άϋλο και αΐδιο, μη υποκείμενο στις αισθήσεις μας, και το οποίο συντελεί στην τάξη και αρμονία αυτών στον κόσμο. Το κάτι δε αυτό ο Πυθαγόρας ονόμασε αριθμό, άνευ του οποίου είναι αδύνατον να νοηθούν τα όντα. Όπως οι αριθμοί ανάγονται όλοι στη μονάδα από την οποία προέρχονται, έτσι και τα δια των αριθμών δηλούμενα στοιχεία ανάγονται σε μία αρχή πρωταρχική, την οποία συμβολικώς παριστά δια της μονάδας «ης ουκ έστι γένεσις», και όπως η μονάδα είναι η αιτία της τάξεως στο σύμπαν, έτσι και οι αριθμοί είναι η αιτία (το κινούν αίτιο) της τάξεως στα καθ’ έκαστον. Έτσι, η μονάδα είναι αυτός ο Θεός του Πυθαγόρα, ο οποίος αποτελεί τον πρώτο σταθμό της μεταφυσικής κοσμοθεωρίας. Δεν εύρισκε δε αριθμό μόνο στα πράγματα, αλλά και στις ιδιότητες και πανταχού, διδάσκων ότι τα πάντα έχουν σχηματισθεί κατ’ απομίμηση των αριθμών.
Ως προς τη σχέση αυτή των μαθηματικών ερευνών και των φιλοσοφικών δοξασιών του Πυθαγόρα, ο Αριστοτέλης, στα Μετά τα Φυσικά, γράφει ότι οι πυθαγόρειοι ήταν οι πρώτοι, που ασχολήθηκαν σοβαρά με τα μαθηματικά, και συνέβαλαν στην ανάπτυξη αυτών, ώστε από την εμβριθή έρευνα που διεξήγαγαν δημιούργησαν τη θεωρία ότι οι αρχές των μαθηματικών είναι παράλληλα και αρχές του Όντος. Επειδή δε στα μαθηματικά οι αριθμοί είναι εκ φύσεως το πρώτο πράγμα το οποίο συναντά κανείς, οι πυθαγόρειοι πίστευαν ότι έβλεπαν μεγαλύτερη ομοιότητα αυτών προς το είναι και το γίγνεσθαι, από την ομοιότητα προς το πυρ, τη γη και το ύδωρ, και ονόμαζαν μία μεταβολή των αριθμών δικαιοσύνη, άλλη ψυχή και νου, η άλλη χρόνο κ.λπ. Έτσι, έβλεπαν στους αριθμούς τις ιδιότητες και τις σχέσεις της αρμονίας και επειδή, κατ’ αυτούς, όλα εκ φύσεως είναι ομοιώματα των αριθμών, οι αριθμοί δε είναι ομοίως το πρώτο πράγμα το απαντώμενο στη φύση, πρέσβευαν ότι τα στοιχεία των αριθμών είναι στοιχεία των όντων και ότι ολόκληρος ο ουρανός είναι αρμονία και αριθμός.
Άξια λόγου είναι επίσης η γνώμη του Αριστοτέλους, προς τις θέσεις αυτές, την οποία διετύπωσε ως εξής: «Εις τους αριθμούς ενόμιζον οι πυθαγόρειοι ότι διέκρινον πολλά απεικονίσματα αντιστοιχούντα περισσότερον με τα όντα και τα γινόμενα, παρ’ όσον το πυρ, η γη και το νερό… επειδή επί πλέον έβλεπαν ότι τα πάθη και οι αναλογίες των αρμονιών ευρίσκονται εις αριθμητικές σχέσεις, μια λοιπόν και τους εφαίνοντο ότι εξ ολοκλήρου η φυσική κατασκευή όλων των πραγμάτων είναι φτιαγμένη καθ’ ομοίωσιν με τους αριθμούς, και μια από το άλλο μέρος εφαίνοντο οι αριθμοί πρώτοι απ’ όλην την φύσιν, ότι δηλαδή είναι οι πρωταρχικές πραγματικότητες του σύμπαντος, έφθασαν εις την αντίληψιν ότι οι αρχές των αριθμών είναι τα στοιχεία όλων των όντων και ότι ολόκληρος ο Ουρανός είναι αρμονία και αριθμός».
Στη μελέτη των αριθμών, οι πυθαγόρειοι, διαίρεσαν αυτούς σε περιττούς και άρτιους, και επειδή οι άρτιοι αριθμοί επιτρέπουν την επ’ άπειρον διαίρεσή τους, θεωρήθηκαν, εν συγκρίσει προς τους περιττούς, ως ατελέστεροι, διότι οι περιττοί εμφανίζουν πλήρη ολότητα έχοντες αρχή, μέσον και τέλος, λ.χ. ο 3=1,2,3. Ο 5 επίσης παρουσιάζει ολότητα, διότι οι δύο πρώτες μονάδες εμφανίζουν την αρχή, οι δύο τελευταίες το τέλος και η μέση μονάδα το μέσον (2+1+2).
Εμπνεόμενοι, λοιπόν, οι πυθαγόρειοι από την πεποίθηση ότι τα όντα συνίστανται κατ’ ουσίαν από αριθμούς η αποδίδονται με αριθμούς, παρατήρησαν ότι υφίστανται αριθμητικές σχέσεις στα ακουστικά και οπτικά φαινόμενα και ανακάλυψαν ότι οι σχέσεις των μουσικών τόνων και των αρμονιών εκφράζονται μετά μεγίστης ακρίβειας με αριθμητικές σχέσεις. Έτσι, οι τρεις μουσικές αρμονίες, η τετάρτη, η πέμπτη και η διαπασών, εκφράζονται δια των αριθμητικών σχέσεων 2/1, 3/2 και 4/3. Τα διαστήματα επίσης των τόνων τέταρτο, πέμπτο, όγδοο κ.λπ. τα οποία έως τότε μπορούσε να διακρίνει ακριβώς μόνο το λεπτό και εξασκημένο μουσικό αυτί ανθρώπου, ο οποίος όμως ούτε να τα εξηγήσει στους άλλους μπορούσε, ούτε στα αίτια αυτών, απτά η νοητά, να τα αναγάγει, συνδέθηκαν με αριθμητικές, σαφείς και ακριβείς σχέσεις. Επεξέτειναν δε τις μελέτες αυτές και στα αστρονομικά φαινόμενα, και διαπίστωσαν ομοίως αριθμητικές σχέσεις στις αποστάσεις των πλανητών. Με τις παρατηρήσεις αυτές οι πυθαγόρειοι θεμελίωσαν τη μαθηματική μουσική και τη θεωρία περί αριθμητικών αναλογιών, και έτσι δικαίως αναγνωρίσθηκαν ως εισηγητές της πειραματικής μεθόδου.
Η πρόοδος ομοίως της φιλοσοφικής διανοήσεως στην αρχαία Ελλάδα του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους και η πρόσφατη άνθηση του γερμανικού ιδεαλισμού κατά τον 19ο αιώνα και της νεοκαντιακής φιλοσοφίας κατά τον 20ο αιώνα, οφείλεται στην προς την αλήθεια συστοιχία του αριθμού και της αρμονίας και την εξομοίωση του απείρου προς την ύλη. Το άπειρο δε, ως ανεπίδεκτο μετρήσεως και υπολογισμού, και η ύλη, ταυτίζονται κατά τους πυθαγορείους και αντιτίθενται προς το πεπερασμένο και το πέρας. Και όπως υπάρχει αντίθεση μεταξύ απείρου (ύλης) και πεπερασμένου, έτσι υπάρχουν και άλλες αντιθέσεις, κάτω από τις οποίες εκδηλώνεται η όλη πραγματικότητα.
Οι συστοιχίες των αντιθέσεων αυτών, όπως περιγράψαμε στο προηγούμενο άρθρο, είναι δέκα, και δηλώνουν την αντίληψη ότι στον Κόσμο υπάρχουν δύο αντιτιθέμενα στοιχεία (δυισμός). Η δημιουργία εκ του ενός αριθμού των λοιπών, συμπίπτει με τη θεωρία των πυθαγορείων περί έλξεως του απείρου (της ύλης) υπό του ενός και διαστολής αυτού, περιλαμβάνοντος τον όλο Κόσμο εις εαυτόν. Έτσι, η δημιουργία του Κόσμου και των ουρανίων σωμάτων, έγινε δια συστολής και διαστολής συνεχώς του Ενός, της Μονάδας.
Πρέπει να διευκρινισθεί, ότι ο Πυθαγόρας δεν ισχυρίζονταν ότι τα πάντα μπορούν να δημιουργηθούν με αριθμητικά ψηφία προικισμένα με υπερκοσμικές ιδιότητες, αλλά ότι όλα μπορούν να παρασταθούν με αριθμούς, οι οποίοι είναι ομοιώματα, απεικάσματα, εικόνες των πραγματικών στοιχείων τα οποία συμβολίζουν. Ως προς τούτο ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι «οι πυθαγόρειοι εν τοις αριθµοίς εδόκουν θεωρείν οµοιώµατα πολλά τοις ούσι και τοις γιγνοµένοις», ενώ πιο κάτω «τον γαρ όλον ουρανόν κατασκευάζουσιν εξ αριθμών, πλην ου μοναδικών, αλλά τας μονάδας υπολαμβάνουσιν έχειν μέγεθος».
Επομένως, οι αριθμοί δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως δημιουργικές ουσίες ένεκα των οποίων τα πάντα γίνονται, αλλά ότι η γένεση των πάντων συντελείται «κατ’ αριθµόν», δηλαδή βάσει αριθμητικών αναλογιών και αρμονικών κανόνων, πράγμα που υποστήριξε κατηγορηματικά η Θεανώ, σύζυγος και μαθήτρια του Διδασκάλου, με τη σαφή φράση: «Ουκ εξ αριθµού, κατά δε αριθµόν τα πάντα γίγνεσθαι». Ο Ιάμβλιχος, σε ένα απόσπασμα, πιθανώς του Ιερού Λόγου του Πυθαγόρα, αναφέρει ότι «αριθµώ δε τε πάντα επέοικεν», ενώ ο Αριστόξενος επαναλαμβάνει περίπου την αυτή δόξα, όπως αναφέρει ο Στοβαίος: «Πυθαγόρας, πάντα τα πράγµατα απεικάζων τοις αριθµοίς». Ο Αριστοτέλης, ταυτίζει τους αριθμούς του Πυθαγόρα με τις ιδέες του Πλάτωνος λέγων: «Ούτος, (ο Πλάτων) ουν τα μεν τοιαύτα των όντων ιδέας προσηγόρευσε, τα δ’ αισθητά παρά ταύτα και κατά ταύτα λέγεσθαι πάντα: κατά μέθεξιν γαρ είναι τα πολλά ομώνυμα τοις είδεσιν• την δε μέθεξιν τούνομα μόνον μετέβαλεν: οι μεν γαρ πυθαγόρειοι μιμήσει τα όντα φασίν είναι των αριθμών, Πλάτων δε μεθέξει, τούνομα μεταβαλών».
Άλλωστε, είναι γνωστό ότι ο Πλάτων κατά την τελευταία περίοδο της φιλοσοφικής του εξελίξεως, εξέφρασε πυθαγόρειες αντιλήψεις περί της ερμηνείας των όντων δια των αριθμών και παρουσίασε νέα αντίληψη περί ιδεών, στηριζόμενος επί ερευνών τις οποίες είχε κάμει στην περιοχή των μαθηματικών επιστημών. Η ταύτιση της ουσίας των όντων με τους αριθμούς, υπήρξε εξαιρετικά ευφυής σύλληψη, διότι έδωσε τη δυνατότητα στον Πλάτωνα να διατυπώσει την ιδέα της μελέτης των αριθμών, δια της οποίας γίνεται απόπειρα κατανοήσεως της συστάσεως των όντων και εν γένει του Κόσμου. Οι ιδέες, υπεστήριζε, είναι αριθμοί. Χαρακτηρίζων τις ιδέες ως αριθμούς, λέγει ότι οι αριθμοί αυτοί είναι άλλης φύσεως εν συγκρίσει προς τους μαθηματικούς και δια τούτο καλούνται «ειδητικοί». Την αυτή άποψη εκφράζει και ο Συριανός, ο διδάσκαλος του Πρόκλου και διάδοχος της Πλατωνικής Ακαδημίας, χαρακτηρίζων τους αριθμούς των πυθαγορείων ως «ειδητικούς», ότι δηλαδή οι αριθμοί έχουν σημασία ενδεικτική του είδους, της «ποιότητος» και όχι μόνον της ποσότητος των όντων.
Ώστε κατά την αριθμολογική αντίληψη, παν ον υπάρχει διότι κατά κάποιον τρόπο έχει μετοχή στις ιδέες-αριθμούς. Οι ειδητικοί αριθμοί σύγκεινται από δύο στοιχεία. Αυτά είναι το «ένα» και η «αόριστος δυάς». Αντί του όρου «ένα» ο Πλάτων χρησιμοποιεί τον όρο «πέρας», και αντί της αορίστου δυάδας το «μέγα και το μικρόν» καθώς και το «άπειρον». Το υλικό στοιχείο από το οποίο συνίστανται οι ιδέες-αριθμοί, (ειδητικοί αριθμοί), είναι η αόριστος δυάς η το μέγα και το μικρό. Επ’ αυτού ενεργεί ως μορφωτικό στοιχείο το ένα και εκ του ακαθορίστου υλικού παράγει ένα ορισμένο σύμπλεγμα, το οποίο εμφανίζεται ως καθορισμένη ιδέα αριθμός. Ώστε στο σύμπαν ολόκληρο, οι ύψιστες αρχές είναι το ένα και η αόριστος δυάς (μέγα και μικρό). Από αυτά λαμβάνουν υπόσταση οι ιδέες-αριθμοί. Κατά μετοχήν δε προς αυτά υπάρχουν τα όντα. Έτσι, κάθε ον είναι απομίμημα ενός ειδητικού αριθμού. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια τέτοια επιδίωξη εναρμονίζεται με τις βαθυτερες προθέσεις του Πλάτωνος. Αλλά δεν εξηγεί γιατί έδωσε αυτή τη μορφή στη θεωρία του. Ο Taylor λέγει ότι ο Πλάτων εισηγήθηκε την περί ιδεών-αριθμών θεωρία του, για να δηλώσει ότι το σύμπαν μπορεί να γίνει κατανοητό μόνον αν μπορέσουμε να συλλάβουμε τα αστάθμητα και ρευστά φαινόμενα του γίγνεσθαι δια μαθηματικών συμβόλων και μορφών.
Ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι ο Πλάτων παραδέχεται ότι υπάρχουν τα μαθηματικά πράγματα, που είναι ενδιάμεσες πραγματικότητες διαφορετικές από τα αισθητά, αφ’ ενός καθ’ όσον είναι αιώνια (αΐδια) ακίνητα, και αφ’ ετέρου από τις ιδέες, καθ’ όσον πλήθος από όμοια μαθηματικά όντα υπάρχει, ενώ οι ιδέες είναι μία καθ’ εαυτήν ενιαία πραγματικότητα, ξεχωριστή και μοναδική, «το δε είδος αυτό έν έκαστον µόνον». Επειδή ακόμη οι ιδέες είναι αίτια σε άλλα πράγματα, οδηγήθηκε στη δοξασία ότι τα στοιχεία των ιδεών είναι στοιχεία όλων των όντων. Το μέγα και το μικρό, τα θεώρησε αρχές από την άποψη της ύλης. Από την άποψη της ουσίας, αρχή θεώρησε το ένα. Γιατί από εκείνα, ύστερα από μέθεξη προς το ένα, γίνονται οι ιδεώδεις, οι ιδεατοί αριθμοί• «κατά µέθεξιν του ενός, τα είδη είναι τους αριθµούς».
Από τα ανωτέρω, λοιπόν, γίνεται φανερό ότι κατά τον Αριστοτέλη οι αριθμοί των πυθαγορείων και οι ιδέες του Πλάτωνος είναι έννοιες ταυτόσημες, διότι οι φράσεις «κατά µέθεξιν είναι πολλά των συνωνύµων τοις είδεσι» και «µιµήσει τα όντα φασίν είναι των αριθµών», δεν διαφέρουν μεταξύ των, εφ’ όσον κατά τον Αριστοτέλη ο Πλάτων μόνον το όνομα μετέβαλε. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο μεν Πλάτων χωρίζει αυστηρά τις ιδέες από τα πράγματα, ενώ ο Πυθαγόρας διδάσκει, ότι οι αριθμοί υπάρχουν στα πράγματα. Το ίδιο δίδασκε και ο Αριστοτέλης, διότι θεώρησε ότι τα είδη ευρίσκονται στα πράγματα και δεν νοούνται χωριστά από αυτά. Ο Πλάτων, στον Φίληβο, χαρακτηρίζει τις ιδέες του ως αριθμούς, διδάσκων ότι όχι μόνον τα πράγματα, αλλά και οι ενιαίες αΐδιες ουσίες συνίστανται από ένα και πολλά, έχουν δε εντός αυτών πέρας και άπειρο. Έτσι, αποφαίνονταν ότι «οι αριθμοί είναι η ανωτέρα έκφανσις της γνώσεως» και ότι «είναι αυτή αύτη η γνώσις». Έτσι, ο Πυθαγόρας με την πεποίθησή του ότι «πάντα τα πραγµατα απεικάζων τοις αριθµοίς» αποκρυστάλλωσε την πίστη του στο ότι το σύμπαν είναι αρμονία αριθμών.

Ο σκοπός της τελετουργίας φαίνεται ότι ήταν ο ίδιος. Ο Στρατιώτης αφιερωνόταν στον Μίθρα, όπως ο χριστιανός αφιερώνεται στον Χριστό. Οι πληροφορίες σχετικά με τους Λέοντες είναι λίγες.

Ο Στρατιώτης εισαγόταν στο Μιθραίο με πένθιμους ήχους, όπου του αφαιρούσαν όλες τις τηβέννους και τα εργαλεία του βαθμού του πριν συμβολικά θανατωθεί και τοποθετηθεί σε μια κλειστή αίθουσα μεγέθους μικρού νεκροθαλάμου. Εκεί τον υπέβαλλαν σε κάποιες αυστηρές δοκιμασίες και κατόπιν σηκωνόταν από τον τάφο.

Ακολούθως του ενεχυρίαζαν στολή που αποτελείτο από τον κωνικό πίλο (ο φρυγικός σκούφος των εικόνων του Μίθρα), τον πτυχωτό μανδύα επάνω στον οποίο απεικονίζονταν τα ζώδια, την ποιμενική ράβδο (βακτηρία) και τον χρυσό όφι που τοποθετούσαν στο στήθος του ως έμβλημα της αναγεννήσεως και αναγορεύσεώς του σε οπαδό του Μίθρα, δεδομένου ότι ο όφις λόγω της ετησίας αλλαγής του δέρματός του θεωρείτο ως σύμβολο αναγέννησης. Επίσης ο νεόφυτος διδασκόταν τα μυστικά δόγματα του Μιθραϊσμού και ειδικότερα την θεωρία της Κοσμογονίας. Έπειτα καθαριζόταν συμβολικά από την αμαρτία με μέλι και τον προέτρεπαν να ζήσει την ιδανική Μιθραϊκή ζωή «των καλών λέξεων, των καλών σκέψεων και των καλών πράξεων».

Ο Πορφύριος αναφερόμενος στο ίδιο πράγμα, επιβεβαιώνει ότι χρησιμοποιούσαν μέλι στην καθιέρωση των Λεόντων βάζοντας μέλι στην γλώσσα και χύνοντας μέλι στα χέρια τους. Κατά τον Γρηγόριο Νανζιανζηνό, ο αυτοκράτωρ Ιουλιανός μετά την αποστασία του από τον χριστιανισμό, πριν αγγίξει τον άρτο της θείας Ευχαριστίας καθάριζε τα χέρια του με μέλι. Από την ενέργεια αυτή φαίνεται ότι ήταν μυημένος στα Μυστήρια του Μίθρα.

Μια άλλη πληροφορία πολύ σημαντική περί των τελουμένων κατά τον βαθμό του Λέοντος, μας παρέχει και πάλιν ο Πορφύριος (Περί αποχής εμψύχων IV, 16, 1-0). Κατ’ αυτόν η ιερουργία γινόταν δια της επιθέσεως επί του σώματος του μυούμενου διαφόρων δερμάτων ζώων όπως γινόταν και στα Αιγυπτιακά Μυστήρια. Με αυτό αναμφίβολα συμβολιζόταν ότι ο μυούμενος γινόταν κυρίαρχος των υπό των ζώων εκείνων αλληγορουμένων φυσικών δυνάμεων και πεδίων της εκδηλώσεως.

Κατά άλλη εκδοχή, ο τύπος αυτός μπορεί να σημαίνει την υπό του μύστου επανάκτηση των κατά την πτώση αυτού στην ύλη πνευματικών δυναμικών ιδιοτήτων που έχουν απολεσθεί. Οι ιδιότητες αυτές, που είναι συνυφασμένες με την ομαλή και αλώβητο λειτουργία των διαφόρων υπεράνω του υλικού σώματος υποστάσεων του ανθρώπου, είναι το εχέγγυο της αφυπνίσεως των λεπτοφυών ρευμάτων του αοράτου οργανισμού (Ka - αιθερικό ) και της εκδήλωσης των υπερβατικών ικανοτήτων του πνεύματος και του νου.

Υποθέτουμε λοιπόν ότι τα αναφερόμενα στον Ποιμάνδρη για τον Τρισμέγιστο Ερμή (περί εγκατάλειψης ελαττωμάτων), είναι αντιγραφή της Αιγυπτιακής και Μιθραϊκής παράδοσης. Χρησιμοποιούσαν επίσης μέλι και στην επόμενη μυητική βαθμίδα, εκείνη του «Πέρση». Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Πορφύριου, το μέλι δεν έχει μόνο μια καθαρτική ιδιότητα αλλά και ικανότητα συντήρησης.

Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, η χρήση του μέλιτος δικαιολογείται από τον υψηλό βαθμό της μύησης και υποτίθεται ότι αυτός ο βαθμός της μύησης είχε θεσπιστεί για να θυμίζει την Περσική καταγωγή της Μιθραϊκής λατρείας, καθώς και για να συμπεριλάβει τους ξένους προσήλυτους στο Περσικό έθνος.

Μετά τον βαθμό του Πέρση ακολουθούσε εκείνος ο του Ηλιοδρόμου. Όπως και ο Μίθρας, ο συγκεκριμένος μύστης ήταν εξομοιωμένος με τον Ήλιο. Αυτός δεν έτρεχε μπροστά από τον Ήλιο αλλά ανέβαινε μαζί του στο άρμα του. Η αντίστοιχη μυθική σκηνή φιγουράρει συχνά στους μικρούς πίνακες των ανάγλυφων. Από το άρμα του ο Ήλιος απλώνει το χέρι του προς τον Μίθρα ο οποίος ανεβαίνει δίπλα του. Ο Μίθρας λοιπόν ήταν ο πρώτος του Ηλιοδρόμος, όπως επίσης ήταν και ο πρώτος Πέρσης.

Στην οικονομία των μυστηρίων και στην αστρολογική τους ερμηνεία ο βαθμός αυτός, υπεράνω του οποίου δεν υπάρχει παρά μόνον ο ανώτατος βαθμός, παρουσιάζει τον μύστη στον δρόμο προς τον ουρανό όπου δεν του μένει πια παρά μόνον να εισδύσει εκεί μαζί με τον Μίθρα για να αγγίξει την σφαίρα της θεότητας.

Η μυθική σκηνή παρουσιάζει πιθανώς την ανάβαση-ανάληψη του Μίθρα στον ουρανό μετά το πέρας των κατορθωμάτων του και αναπαριστά την υποδοχή των εκλεκτών στον ουρανό του Αχούρα Μάζδα.

Εδώ δεν γίνεται λόγος για ευτυχία στον κάτω κόσμο, την κατοικία των θνητών, αλλά για την ευτυχία του ουρανίου κόσμου, της σφαίρας του αιωνίου φωτός. Ο ανώτατος βαθμός ήταν εκείνος του Πατρός, του οποίου η τάξη στην ιεραρχική διαβάθμιση αντιστοιχούσε με εκείνη του Μίθρα στον ουρανό.

Στην αρχή οι Πατέρες ήταν πιθανώς οι πιο ηλικιωμένοι, οι σοφοί γέροντες, οι τηρητές των ιερών παραδόσεων της φυλής και στην βαθμίδα των μυστηρίων ήταν οι πλήρως μυημένοι, εκείνοι των οποίων η κοινωνία με τον Μίθρα ήταν πλήρης. Επικεφαλής τους ήταν ο «Πατήρ Πατέρων», ο αδιαφιλονίκητος μεγάλος Μυσταγωγός των τελετών της μύησης και πνευματικός οδηγός ολόκληρης της κοινότητας που ήταν διαβαθμισμένη σε διαφορετικές. Τα σωζόμενα σήμερα στα διάφορα μουσεία Μιθραϊκά μνημεία, υποδεικνύουν ότι η αθανασία της ψυχής περιλαμβανόταν μεταξύ των όσων διδάσκονταν κατά την Μιθραϊκή μύηση.

Κατά την τελική μύηση ο νεόφυτος εκπροσωπούσε σε δεδομένη στιγμή ένα νεκρό άτομο, κατά τα πρότυπα του Χιράμ, του οποίου η επάνοδος στην ζωή συμβόλιζε την ανάσταση.

Από την μαρτυρία του Πορφύριου συνάγεται επίσης ότι τα Μιθραϊκά Μυστήρια, σε ένα των βαθμών τουλάχιστον περιέγραφαν την κάθοδο των ψυχών στον Άδη και από εκεί την άνοδό των δια της οποίας απελευθερώνονταν από τον νόμο της μετεμψυχώσεως, ενώ η Μιθραϊκή θρησκεία δίδασκε ότι οι ανθρώπινες ψυχές «επενδύονται» σώματα παντός είδους. Έτσι και στα Μιθραϊκά Μυστήρια την βάση αποτελούσε η ιδέα της αναγεννήσεως που είναι το μυστικό όλων των Μυστηριακών δογμάτων.

Ο Κέλσος, όπως αναφέρει ο Ωριγένης, μιλά περί ψυχών ανερχομένων και κατερχομένων τις πλανητικές σφαίρες και λέει ότι κατά την μύηση στα Μιθραϊκά Μυστήρια το δόγμα αυτό παριστάνετο από μια κλίμακα η οποία είχε επτά πύλες που αναλογούσαν προς τους πλανήτες Κρόνο, Αφροδίτη, Δία, Ερμή, Άρη, Σελήνη και Ήλιο, ενώ στην κορυφή της η ογδόη και τελευταία συμβόλιζε την απολύτρωση της ψυχής. 

Έτσι βλέπουμε ότι συμβολικά η ηλικία των διδασκάλων τεκτόνων είναι 7 ετών.

Στην μύηση των Καθαγιασμένων υπάρχει μια διπλή κλίμακα με επτά βατήρες.

Στην μύηση του Prince Adept υπάρχουν 7 λαμπτήρες σύμβολα των 7 πλανητών.

Οι 7 αυτοί λαμπτήρες δεν είναι παρά τα 7 κατώτερα Σεφιρώθ του Δένδρου της Ζωής στην Καμπάλα δια των οποίων κατέρχονται οι ψυχές προς ενσάρκωση και κατόπιν ανέρχονται προς την θέωση.

Όθεν λέει ο Πατήρ των Πατέρων:

«Δεν επέστη ακόμη η ώρα, αν αυτή μέλλει, να έλθη ποτέ, κατά την οποίαν θα εισδύσης πέραν των επτά λαμπτήρων, οι όποιοι ακτινοβολούν προ του θρόνου, εις κόσμον εκτεινόμενον πέραν των ορίων της αντιλήψεως σου, διά να αντικρύσης εκεί πρόσωπον προς πρόσωπον το Ον, το άνευ μορφής και ονόματος, το οποίον κείται όπισθεν όλων των μορφών και όλων των ονομάτων. Αλλά δύνασαι και ήδη να διείδης αυτό, εις τας πρωτεύουσας αυτού εκδηλώσεις, την λάμψιν του φωτός εις τον φυσικόν κόσμον, το βασίλειον του νόμου εις το ηθικόν κόσμον».

Η Μύηση στα Μιθραϊκά μυστήρια είχε έντονο το στοιχείο του αποκρυφισμού. Με την μύηση το νέο μέλος δεσμευόταν ότι δεν θα αποκαλύψει την εσωτερική διδασκαλία που του εκμυστηρεύτηκαν και ότι δεν θα κοινολογήσει το μυστικό των τελετουργιών στα οποία συμμετείχε. Η Μιθραϊκή μύηση ήταν πολύ επηρεασμένη από τα μαγικά τελετουργικά της Ανατολής.

Μεταξύ των προϋποθέσεων, οι οποίες απαιτούνταν για την μύηση, απαριθμούνται μερικές «δοκιμασίες» αρκετά δύσκολες. Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός μιλά περί «βασανισμών και μυστικιστικών καυτηριασμών» στους οποίους υποβάλλονταν οι πιστοί του Μίθρα.

Εκείνα τα εγκαύματα δεν είναι τίποτα άλλο παρά το σημάδι που έθεταν στο μέτωπο τους οι μυούμενοι στον βαθμό του Στρατιώτη όπως θα δούμε παρακάτω. Τέλος ο νεομύητος ατένιζε στο βάθος του Αδύτου μεγαλοπρεπή αψίδα εικονίζουσα το ταυροβόλιο ή σκηνή της ταυροκτονίας.

Σύμφωνα με ένα σχολιασμό του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού, οι «βασανισμοί» συνίσταντο σε δοκιμασίες με την βοήθεια του νερού, της φωτιάς, του χιονιού, της πείνας, της δίψας και κάποιων εκτεταμένων αγώνων. Τηρούσαν αναμφισβήτητα την νηστεία και την εγκράτεια.
Ο Ιουστίνος, κάτι που είναι φυσικό για ένα χριστιανό συγγραφέα, μέμφεται τις τελετές του Μίθρα για έλλειψη σοβαρότητας, υπονοώντας ότι οι υποψήφιοι στην μύηση εμπαίζονταν. Τους περιγράφει με τα μάτια δεμένα στο μέσον ενός πλήθους που σειόταν τριγύρω τους:

«Κάποιοι μιμούνταν τον κρωγμό του ιέρακος και χτυπούσαν τα φτερά τους. Άλλοι έβγαζαν βρυχηθμούς όπως τα λιοντάρια. Κάποιοι, μεταξύ των υποψηφίων, έχοντας τα χέρια δεμένα με έντερα κότας, πηδούσαν επάνω από λάκκους γεμάτους με νερό. Ένα άτομο, που έκανε την εμφάνιση του με ένα ξίφος, απέκοπτε τα εντόσθια, ως κάποιος ελευθερωτής...».

Οι πιο πολλές πληροφορίες είναι πραγματικές. Οι ανασκαφές απέδειξαν ότι καταναλώνονταν πάρα πολλά πουλερικά με την ευκαιρία των τελετών του Μίθρα. Το τελετουργικό των δεμένων χεριών με έντερα πτηνών ήταν πιθανώς μια από αυτές τις δοκιμασίες που αποτελούσαν μέρος της μύησης. Ο άκομψος χαρακτήρας του τελετουργικού επιβεβαιώνει την παλαιότητα του.