Η έννοια του συμβόλου, από την εσωτερική σκοπιά, είναι σαφώς διαφορετική από το έμβλημα. Έτσι σαν έμβλημα ορίζεται η διατύπωση από τον άνθρωπο μιας ιδέας που ενσαρκώνει για αυτόν την αλήθεια, όπως την αντιλαμβάνεται και την κατανοεί, ενώ αντίθετα σαν σύμβολο νοείται ένα εξωτερικό και ορατό σημείο μιας εσωτερικής και πνευματικής πραγματικότητας, που εκφράζεται πάνω στο φυσικό πεδίο με τη δύναμη της εσωτερικά ενσωματωμένης ζωής. Επομένως το σύμβολο εμπερικλείει πάντα ανώτερες ιδέες από ένα έμβλημα.

Για παράδειγμα, σαν έμβλημα μπορεί να θεωρηθεί η «φιλοσοφική λίθος» η οποία ενσάρκωνε την αναζήτηση των αλχημιστών να μετουσιώσουν σε χρυσό τα τρία βασικά μέταλλα. Βέβαια, η εσωτερική και υποκειμενική παρόρμηση των αλχημιστών ανάγονταν στην έρευνα εκείνου που θα μπορούσε να συνενώσει τα τρία κατώτερα φυσικά επίπεδα τα οποία συναποτελούν τον ολοκληρωμένο άνθρωπο – φυσικό, αστρικό και νοητικό. Όταν σε αυτά προστεθεί η «φιλοσοφική λίθος» και εκτελέσει το μαγικό της έργο, τότε έχουμε τη συμβολική αναπαράσταση του ελέγχου από την ψυχή των τεσσάρων ανώτερων επιπέδων του φυσικού πεδίου, των ενεργειακών ή αιθερικών επιπέδων.

Με βάση λοιπόν αυτή τη διάκριση, η ημισέληνος θεωρείται το σύμβολο που εκφράζει τη θύρα της εξέλιξης, ενώ το σύμβολο της διαδικασίας της εξέλιξης – καθώς επηρεάζει τη σωματική και υλική φύση του ανθρώπου – είναι οι σεληνιακές φάσεις, το σύμβολο της αυξομείωσης της επιθυμίας. Επίσης, σύμβολο του κόσμου της έννοιας είναι το Φως (εκείνο που φωτίζει την πορεία των ανθρώπων, ερμηνεύοντας τα γεγονότα και οδηγώντας σε αποκάλυψη), ενώ σύμβολο του κόσμου της μεσολάβησης είναι ο περιστρεφόμενος σταυρός. Τέλος σαν σύμβολο του κόσμου του σκοπού θεωρείται ο πεντάκτινος αστέρας ή η ακτινοβόλα καρδιά του ηλίου. Ωστόσο, δεν πρέπει να λησμονούμε πως καθώς μιλούμε και σκεφτόμαστε με σύμβολα τοποθετούμε μεταξύ του εαυτού μας και της πραγματικότητας κάτι που είναι προστατευτικό, ερμηνευτικό και σημαντικό, αλλά δεν παύει να καλύπτει και να αποκρύβει.

Σε γενικές γραμμές, κάθε μορφή κρύβει κάποια ιδέα ή αντίληψη κι επομένως δεν αποτελεί παρά το σύμβολο ή την προσπάθεια αναπαράστασης μιας ιδέας, γεγονός που αληθεύει για όλα τα πεδία του ηλιακού συστήματος. Έτσι, ένας από τους σκοπούς της εκπαίδευσης του μαθητή είναι να τον καταστήσει ικανό να εξακριβώνει εκείνο που βρίσκεται πίσω από κάθε μορφή σε οποιοδήποτε βασίλειο της φύσης και συνεπώς να προσδιορίζει τη φύση της πνευματικής ενέργειας που ευθύνεται για την εκδήλωση της συγκεκριμένης μορφής. Πρέπει ακόμα να μάθει να κατατάσσεις τις πολυάριθμες μορφές σε κάποιες ιδιαίτερες ομάδες που αντιπροσωπεύουν ορισμένες βασικές ιδέες. Τελικά πρέπει να ερμηνεύει τις ιδέες που βρίσκονται πίσω από κάποια ειδικά σύμβολα και να αναζητά την ειδική παρόρμηση που κρύβεται μέσα σε κάθε μορφή.

Έτσι, δεδομένου ότι όλα τα γεγονότα μπορούν να θεωρηθούν σαν συμβολικές ενδείξεις πνευματικών, νοητικών ή συναισθηματικών αιτιών, η αληθινή πορεία του συμβολισμού είναι δυνατό να οδηγήσει στην επίγνωση του άμορφου και στην αντίληψη της υποκειμενικής ζωής μέσα στη μορφή.

Ορισμός του Συμβόλου
Σύμβολο είναι το εξωτερικό και ορατό σημάδι μιας εσωτερικής και πνευματικής πραγματικότητας που αναφέρεται στη σχέση των βασικών ζευγών των αντιθέτων:
Του Πατρός και της Μητρός, του πνεύματος και της ύλης, του θετικού και του αρνητικού, της ζωής και της μορφής.
Η γνώση αυτής της πραγματικότητας συνεπάγεται την αφύπνιση της ενόρασης. Από μια άλλη σκοπιά, η ψυχή δημιουργεί μέσω του πράκτορά της, του κατώτερου νου, κι έτσι προβάλλει ο κόσμος των συμβόλων που δίνει στη ζωή μας ενδιαφέρον, έννοια και ομορφιά μέσα από το γραπτό και τον προφορικό λόγο καθώς και μέσα από τις δημιουργικές τέχνες.
Παράλληλα συντελείται η ανάπτυξη της δημιουργικής φύσης του συνειδητού πνευματικού ανθρώπου με την ορθή χρήση του νου και με την ικανότητά του να ενορά ιδέες, να ανταποκρίνεται στην κρούση τους, να ερμηνεύει, να αναλύει και να κατασκευάζει μορφές για αποκάλυψη.

Η αναγκαιότητα των Συμβόλων
Η αναγκαιότητα για την ύπαρξη των συμβόλων, τα οποία είναι σημεία που φανερώνουν κοσμικές αλήθειες, βρίσκεται στο γεγονός ότι μπορούν να κατανοηθούν εξ ίσου τόσο από την ανθρώπινη όσο και από τη ντεβαϊκή εξέλιξη, δεδομένου ότι οι ντέβας αντιλαμβάνονται το χρώμα ηχητικά και τον ήχο οπτικά, ενώ στους ανθρώπους συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Επιπλέον η ανάγνωση των συμβόλων επιφέρει επαφή με την ψυχή γιατί, εφ' όσον το σύμβολο είναι μια αντικειμενική μορφή που αποκρύπτει κάποια θεία ιδέα ή αλήθεια, ο άνθρωπος πετυχαίνει τον εξελικτικό του στόχο όταν παύει να ταυτίζεται με το σύμβολο που αντιπροσωπεύει η κατώτερη φύση του. Τότε αρχίζει να λειτουργεί συνειδητά σαν εσωτερική και υποκειμενική οντότητα η οποία διαπλάθει τη μορφή έτσι ώστε να αποβεί ένα τέλειο όργανο έκφρασης. Η στάση αυτή πρέπει να επεκταθεί για κάθε μορφή του περιβάλλοντος και πρέπει ακόμη να διέπει τη συμπεριφορά του ανθρώπου ως προς τον αντικειμενικό κόσμο.

Τελικά, η ανάπτυξη της αντίληψης της υποκειμενικής πραγματικότητας εξαρτάται από την ικανότητα για πνευματική ανάγνωση. Η τελευταία καλλιεργείται μέσα από την προσπάθεια:
α. Να συλλάβουμε τις σκέψεις που μεταδίδονται με την ομιλία,
β. να κατανοήσουμε τα αίτια κάθε επιθυμίας και συναισθήματος και
γ. να αντιληφθούμε τις ιδέες που βρίσκονται ενσωματωμένες στις γεωμετρικές μορφές ή στα σύμβολα.
Έτσι, η πνευματική ανάγνωση ασκείται και στα τρία πεδία.

Η τεχνική της μελέτης των συμβόλων
Η μελέτη των συμβόλων προκαλεί τα εξής αποτελέσματα:
Ενισχύει τη δύναμη να διεισδύσουμε στη μορφή και να οδηγούμαστε στην υποκειμενική πραγματικότητα.
Ολοκληρώνει την ψυχή, το νου και τον εγκέφαλο, εξασφαλίζοντας έτσι την εισροή ενόρασης, φώτισης και αλήθειας.
Τονώνει και δραστηριοποιεί τα εγκεφαλικά κύτταρα και ιδιαίτερα εκείνα που βρίσκονται στην περιοχή της επίφυσης.
Η τεχνική της μελέτης και της ανάλυσης των συμβόλων είναι η ακόλουθη:
Η εξωτερική περιγραφή. Αυτή περιλαμβάνει τη μελέτη της γεωμετρικής, της αριθμολογικής και την χρωματικής εμφάνισης του συμβόλου, εφ' όσον κάθε γραμμή έχει την ειδική της σημασία, οι αριθμοί έχουν την ερμηνευτική τους κι όλα τα σχήματα είναι σύμβολα μιας βαθύτερης ποιότητας ζωής.
Η αστρική ή συγκινησιακή αντίληψη της ποιότητας του συμβόλου. Αυτή είναι η αντίδραση ή η ανταπόκριση του αστρικού σώματος στην ποιοτική φύση του συμβόλου και δεν σχετίζεται με την ενόραση.
Η διανοητική σύλληψη της έννοιας ή της ιδέας που ενσωματώνει το σύμβολο. Η ικανότητα για την αντίληψη της έννοιας ενός συμβόλου εξαρτάται από το απόθεμα των προσωπικών γνώσεων, από την ποιότητα του νοητικού εξοπλισμού, από την αναγνώριση της πολλαπλής διάστασης των γεγονότων της καθημερινής ζωής και από τη διαλογιστική ευχέρεια.
Η συνθετική σύλληψη του σκοπού και της θέσης ενός συμβόλου μέσα στο εξελικτικό σχέδιο.
Η ταύτιση με την ποιότητα και το σκοπό του συμβόλου καθώς ο νους «συγκρατείται σταθερά στο φως». Η κατάσταση αυτή δραστηριοποιείται τόσο στο νου όσο και τον εγκέφαλο και προϋποθέτει την ταυτόχρονη επίγνωση του σχήματος, της ποιότητας, της έννοιας και του σκοπού του συμβόλου.

Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα σύμβολα πρέπει να εξετάζονται κατά τρεις τρόπους:
Εξωτερικά: Δηλαδή ως προς τον τρόπο διευθέτησης των γραμμών και των επιμέρους σχημάτων σε ένα ενιαίο σύνολο.
Εννοιολογικά: Δηλαδή ως προς τη σύλληψη της κεντρικής ιδέας που περιέχεται στην ονομασία του συμβόλου, της έννοιας που αποκομίζεται διαλογιστικά και της σημασίας που υποκρύπτεται στο σχήμα του ή εντοπίζεται σε ένα τμήμα του. Αναφορικά με το τελευταίο θα πρέπει να αναφερθεί ότι το σημείο σύγκλισης ή διασταύρωσης των γραμμών ενός συμβόλου αποκαλύπτει ένα σημείο δύναμης και φώτισης μέσα από το οποίο μπορεί να διεισδύσει ο φωτισμένος νους.
Εσωτερικά: Δηλαδή ως προς τις επιπτώσεις της δύναμης, της ενέργειας ή του κραδασμού πάνω σε κάποιο κέντρο ή σε κάποιο σώμα.

Σε γενικές γραμμές η μελέτη των συμβόλων συνεπάγεται τα ακόλουθα:
Πρώτο, την εξέταση ενός συμβόλου και την προοδευτική επίγνωση του πεδίου που καλύπτει το συγκεκριμένο σύμβολο.
Δεύτερο, την ενορατική αντίληψη των συμβόλων που απαρτίζουν τη θεία εκδήλωση.
Τρίτο, τη χρήση των συμβόλων στο φυσικό πεδίο μέσω της μαγνήτισής τους από μια ιδέα η οποία βρίσκει έτσι έναν κατάλληλο φορέα έκφρασης.