Φαίνεται ότι η σκέψη περί τριαδικότητας ορισμένων στοιχείων ήταν κοινή αντίληψη πολλών στον αρχαίο ελληνικό κόσμο και όχι μόνον στον χριστιανισμό! Ο Ιάμβλιχος, για παράδειγμα, ακολουθώντας έναν πολυθεϊστικό συγκρητισμό τοποθέτησε πάνω από το Ένα Αγαθό ένα ακόμη ανώτερο θεϊκό ον, διεύρυνε και διάρθρωσε έναν πολυπληθή σε θεούς ουρανό με πλήθη θεϊκών όντων καταταγμένων σε διάφορες βαθμίδες, με υπέρ- και υπο-ανθρώπινα όντα, μεταξύ των οποίων βρίσκεται η διαιρεμένη στα τρία ανθρώπινη ψυχή, δίπλα σε έναν διαιρεμένο επίσης στα τρία κόσμο του νου.
Είναι γνωστό ότι ο Ιάμβλιχος από τη Χαλκίδα, ήταν ένας φιλόσοφος του 3ου-4ου αιώνα μ.Χ. (περίπου 275-330). Υπήρξε μαθητής του Ανατόλιου και ύστερα - στη Ρώμη - του Προφύριου από την Τύρο. Στη συνέχεια δίδαξε ο ίδιος νεοπλατωνική φιλοσοφία στην Απάμεια, ιδρύοντας έτσι μια συριακή νεοπλατωνική σχολή με ξεχωριστά δικά της χαρακτηριστικά: την αποδοχή της ανατολικής μαγείας, τη σύνδεση φιλοσοφίας και αποκρυφισμού και την πρόσμειξη πυθαγορικής μυστικιστικής αριθμολογίας. Με τον τρόπο αυτό ο Ιάμβλιχος διεύρυνε τη φιλοσοφία του Πλωτίνου που είχε διδαχθεί από τον Πορφύριο, συγχρόνως όμως προσπάθησε να συστηματοποιήσει αυτήν την καθόλου πια ευκολονόητη διδασκαλία.
Η κάθαρση της ψυχής γίνεται μέσω της προσευχής, της τιμωρίας, του μαγικού εξορκισμού και άλλων βοηθητικών μέσων αποκρυφιστικού τύπου. Ο Ιάμβλιχος πρόβαλε με τρόπο εντυπωσιακό τη βοήθεια που βρίσκει η ψυχή, κατά τη διαδικασία της εξύψωσης της, στον λαϊκό αποκρυφισμό, στα θρησκευτικά έθιμα και στις λατρευτικές τελετουργίες (θεουργία).
Η αρχή της τριαδικής διαίρεσης
Την αρχή της τριαδικής διαίρεσης ο Ιάμβλιχος τη χρησιμοποίησε και στα ερμηνευτικά του Πλάτωνα έργα του: ξεχωρίζοντας τις περιοχές σε «φυσική», «μεταφυσική» και «ηθική» συστηματοποίησε με έναν καινούργιο τρόπο την ερμηνεία του Πλάτωνα έχοντας προφανώς τη δυνατότητα να στηριχτεί σε προεργασίες του Πορφύριου.
Τα έργα του Ιάμβλιχου, που μας σώθηκαν είναι - με μία μόνο εξαίρεση - μέρη μιας εκτεταμένης παρουσίασης των πυθαγορικών διδασκαλιών: αυτή η συλλογή των πυθαγορικών διδασκαλιών (Συναγωγή των Πυθαγορείων δογμάτων) περιλάμβανε 10 βιβλία, από τα οποία μας παραδόθηκαν τα ακόλουθα:
Βιβλίο 1: Βιογραφία του μεγάλου δασκάλου (Περί του Πυθαγορικού βίου, μια καθαρά νεοπλατωνική παρουσίαση χωρίς θεμελιωμένες πληροφορίες).
Βιβλίο 2: Προτροπή στη φιλοσοφία (Προτρεπτικός επί φιλοσοφίαν).
Βιβλίο 3: Εξήγηση και σχολιασμός της πυθαγορικής αριθμολογίας (Περί της κοινής μαθηματικής επιστήμης).
Βιβλίο 4: Σχολιασμός της Αριθμητικής εισαγωγής του Νικόμαχου από τα Γέρασα.
Βιβλίο 7: Για το μυστικό περιεχόμενο των αριθμών (Τα θεολογούμενα της αριθμητικής).
Τα υπόλοιπα (χαμένα) βιβλία πραγματεύονταν θέματα φυσικής, ηθικής, μουσικής, αστρονομίας. Ξεχωριστό από όλα αυτά είναι το σύγγραμμα για τα αιγυπτιακά μυστήρια, παρουσιασμένο με τη μορφή απαντητικής επιστολής του ιερέα Αβάμμωνα σ' ένα γράμμα του Πορφύριου ( Αβάμμωνος διδασκάλου προς την Πορφυρίου προς Ανεβώ επιστολήν απόκρισις. Συνήθως μνημονεύεται με τον τίτλο Περί μυστηρίων). Η επιστολή εξηγεί και υπερασπίζεται την ανάγκη να υπάρχουν τα μαντεία, η αστρολογία και οι διάφορες μαγικές τελετουργίες• έτσι το έργο πρόσφερε στους κατοπινούς μια πολύτιμη εικόνα των μεθόδων που χρησιμοποιούσε η λαϊκή παραθρησκεία της ύστερης αρχαιότητας (Βλέπε επιτομές στη λατινική μετάφραση του Marsilius Ficinus για πρώτη φορά το 1497 στη Βενετία).
Ποιά είναι τα χαμένα έργα του Ιάμβλιχου
Τα χαμένα έργα του Ιάμβλιχου είναι: Περί θεών, Περί ψυχής, Περί Χαλδαϊκής θεολογίας, επίσης εννέα υπομνήματα σε πλατωνικά και αριστοτελικά έργα (στον Τίμαιο, στον Αλκιβιάδη Ι, στον Φαίδρο, στον Φίληβο, στον Παρμενίδη - στις Κατηγορίες, στο Περί ερμηνείας, στα Αναλυτικά πρότερα, στα Φυσικά).
Η συστηματική παρουσίαση και η συμπερίληψη των λαϊκών θρησκευτικών αποκρυφιστικών δοξασιών κίνησε ένα πλατύ ενδιαφέρον για τα έργα του Ιάμβλιχου και του αύξησε το αναγνωστικό κοινό• η διδακτική, από την άλλη μεριά, δραστηριότητα του και τα θαύματα που του απέδιδαν έκαναν ακόμη μεγαλύτερη την επίδρασή του. Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός συγκαταλεγόταν μεταξύ των οπαδών του (πβλ. τους λόγους του για τον θεό Ήλιο και για τη Μητέρα των θεών).
Μαθητές του Ιάμβλιχου ήταν: ο Αιδέσιος από την Καππαδοκία, ο Θεόδωρος από την Ασίνη και ο Σώπατρος από την Απάμεια, ο δε Ευνάπιος από τις Σάρδεις έγραψε μια βιογραφία του, όπως τουλάχιστον διαβάζουμε σε διάφορες εγκυκλοπαίδειες και λεξικά.
Comments
polina
Wed, 11/11/2015 - 00:13
Permalink
Τι υποστήριζε ο Ιάμβλιχος ο Χαλκιδεύς;
Click για περισσότερα
Φαίνεται ότι η σκέψη περί τριαδικότητας ορισμένων στοιχείων ήταν κοινή αντίληψη πολλών στον αρχαίο ελληνικό κόσμο και όχι μόνον στον χριστιανισμό! Ο Ιάμβλιχος, για παράδειγμα, ακολουθώντας έναν πολυθεϊστικό συγκρητισμό τοποθέτησε πάνω από το Ένα Αγαθό ένα ακόμη ανώτερο θεϊκό ον, διεύρυνε και διάρθρωσε έναν πολυπληθή σε θεούς ουρανό με πλήθη θεϊκών όντων καταταγμένων σε διάφορες βαθμίδες, με υπέρ- και υπο-ανθρώπινα όντα, μεταξύ των οποίων βρίσκεται η διαιρεμένη στα τρία ανθρώπινη ψυχή, δίπλα σε έναν διαιρεμένο επίσης στα τρία κόσμο του νου.
Είναι γνωστό ότι ο Ιάμβλιχος από τη Χαλκίδα, ήταν ένας φιλόσοφος του 3ου-4ου αιώνα μ.Χ. (περίπου 275-330). Υπήρξε μαθητής του Ανατόλιου και ύστερα - στη Ρώμη - του Προφύριου από την Τύρο. Στη συνέχεια δίδαξε ο ίδιος νεοπλατωνική φιλοσοφία στην Απάμεια, ιδρύοντας έτσι μια συριακή νεοπλατωνική σχολή με ξεχωριστά δικά της χαρακτηριστικά: την αποδοχή της ανατολικής μαγείας, τη σύνδεση φιλοσοφίας και αποκρυφισμού και την πρόσμειξη πυθαγορικής μυστικιστικής αριθμολογίας. Με τον τρόπο αυτό ο Ιάμβλιχος διεύρυνε τη φιλοσοφία του Πλωτίνου που είχε διδαχθεί από τον Πορφύριο, συγχρόνως όμως προσπάθησε να συστηματοποιήσει αυτήν την καθόλου πια ευκολονόητη διδασκαλία.
Η κάθαρση της ψυχής γίνεται μέσω της προσευχής, της τιμωρίας, του μαγικού εξορκισμού και άλλων βοηθητικών μέσων αποκρυφιστικού τύπου. Ο Ιάμβλιχος πρόβαλε με τρόπο εντυπωσιακό τη βοήθεια που βρίσκει η ψυχή, κατά τη διαδικασία της εξύψωσης της, στον λαϊκό αποκρυφισμό, στα θρησκευτικά έθιμα και στις λατρευτικές τελετουργίες (θεουργία).
Η αρχή της τριαδικής διαίρεσης
Την αρχή της τριαδικής διαίρεσης ο Ιάμβλιχος τη χρησιμοποίησε και στα ερμηνευτικά του Πλάτωνα έργα του: ξεχωρίζοντας τις περιοχές σε «φυσική», «μεταφυσική» και «ηθική» συστηματοποίησε με έναν καινούργιο τρόπο την ερμηνεία του Πλάτωνα έχοντας προφανώς τη δυνατότητα να στηριχτεί σε προεργασίες του Πορφύριου.
Τα έργα του Ιάμβλιχου, που μας σώθηκαν είναι - με μία μόνο εξαίρεση - μέρη μιας εκτεταμένης παρουσίασης των πυθαγορικών διδασκαλιών: αυτή η συλλογή των πυθαγορικών διδασκαλιών (Συναγωγή των Πυθαγορείων δογμάτων) περιλάμβανε 10 βιβλία, από τα οποία μας παραδόθηκαν τα ακόλουθα:
Βιβλίο 1: Βιογραφία του μεγάλου δασκάλου (Περί του Πυθαγορικού βίου, μια καθαρά νεοπλατωνική παρουσίαση χωρίς θεμελιωμένες πληροφορίες).
Βιβλίο 2: Προτροπή στη φιλοσοφία (Προτρεπτικός επί φιλοσοφίαν).
Βιβλίο 3: Εξήγηση και σχολιασμός της πυθαγορικής αριθμολογίας (Περί της κοινής μαθηματικής επιστήμης).
Βιβλίο 4: Σχολιασμός της Αριθμητικής εισαγωγής του Νικόμαχου από τα Γέρασα.
Βιβλίο 7: Για το μυστικό περιεχόμενο των αριθμών (Τα θεολογούμενα της αριθμητικής).
Τα υπόλοιπα (χαμένα) βιβλία πραγματεύονταν θέματα φυσικής, ηθικής, μουσικής, αστρονομίας. Ξεχωριστό από όλα αυτά είναι το σύγγραμμα για τα αιγυπτιακά μυστήρια, παρουσιασμένο με τη μορφή απαντητικής επιστολής του ιερέα Αβάμμωνα σ' ένα γράμμα του Πορφύριου ( Αβάμμωνος διδασκάλου προς την Πορφυρίου προς Ανεβώ επιστολήν απόκρισις. Συνήθως μνημονεύεται με τον τίτλο Περί μυστηρίων). Η επιστολή εξηγεί και υπερασπίζεται την ανάγκη να υπάρχουν τα μαντεία, η αστρολογία και οι διάφορες μαγικές τελετουργίες• έτσι το έργο πρόσφερε στους κατοπινούς μια πολύτιμη εικόνα των μεθόδων που χρησιμοποιούσε η λαϊκή παραθρησκεία της ύστερης αρχαιότητας (Βλέπε επιτομές στη λατινική μετάφραση του Marsilius Ficinus για πρώτη φορά το 1497 στη Βενετία).
Ποιά είναι τα χαμένα έργα του Ιάμβλιχου
Τα χαμένα έργα του Ιάμβλιχου είναι: Περί θεών, Περί ψυχής, Περί Χαλδαϊκής θεολογίας, επίσης εννέα υπομνήματα σε πλατωνικά και αριστοτελικά έργα (στον Τίμαιο, στον Αλκιβιάδη Ι, στον Φαίδρο, στον Φίληβο, στον Παρμενίδη - στις Κατηγορίες, στο Περί ερμηνείας, στα Αναλυτικά πρότερα, στα Φυσικά).
Η συστηματική παρουσίαση και η συμπερίληψη των λαϊκών θρησκευτικών αποκρυφιστικών δοξασιών κίνησε ένα πλατύ ενδιαφέρον για τα έργα του Ιάμβλιχου και του αύξησε το αναγνωστικό κοινό• η διδακτική, από την άλλη μεριά, δραστηριότητα του και τα θαύματα που του απέδιδαν έκαναν ακόμη μεγαλύτερη την επίδρασή του. Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός συγκαταλεγόταν μεταξύ των οπαδών του (πβλ. τους λόγους του για τον θεό Ήλιο και για τη Μητέρα των θεών).
Μαθητές του Ιάμβλιχου ήταν: ο Αιδέσιος από την Καππαδοκία, ο Θεόδωρος από την Ασίνη και ο Σώπατρος από την Απάμεια, ο δε Ευνάπιος από τις Σάρδεις έγραψε μια βιογραφία του, όπως τουλάχιστον διαβάζουμε σε διάφορες εγκυκλοπαίδειες και λεξικά.